Statut

JEDNOLITY TEKST STATUTU NSZZ „SOLIDARNOŚĆ”,
PO WPROWADZENIU ZMIAN UCHWALONYCH PRZEZ
XXIX KRAJOWY ZJAZD DELEGATÓW NSZZ „Solidarność”
W DNIU 25 PAŹDZIERNIKA 2018 ROKU

PREAMBUŁA

Niezależny Samorządny Związek Zawodowy „Solidarność” powołany w Polsce w wyniku protestu robotniczego i utworzony na podstawie porozumienia zawartego dnia 31 sierpnia 1980 r. w Gdańsku pomiędzy Międzyzakładowym Komitetem Strajkowym a Komisją Rządową, opierając swoje działania na gruncie etyki chrześcijańskiej i katolickiej nauki społecznej, prowadzi działalność w zakresie obrony godności, praw i interesów pracowniczych członków Związku oraz realizacji ich potrzeb materialnych, społecznych i kulturalnych.

ROZDZIAŁ I

POSTANOWIENIA OGÓLNE
Niezależność Związku, nazwa, siedziba, terytorialny zakres działania

§ 1

1. Statut niniejszy określa cele i zasady działania oraz strukturę organizacyjną Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność”, zwanego dalej Związkiem.
2. Nazwa i znak graficzny „Solidarność” stanowią wyłączną własność Związku i podlegają ochronie prawnej.

§ 2

1. Terenem działania Związku jest obszar Rzeczypospolitej Polskiej.
2. Związek działa także poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej u pracodawców, do których stosuje się przepisy prawa polskiego.
3. Związek może prowadzić działalność u innych pracodawców poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej, jeśli umowy międzynarodowe to przewidują.

§ 3

Siedzibą Związku i jego władz ogólnokrajowych jest Gdańsk.

§ 4

Związek w swojej działalności statutowej jest niezależny od pracodawców, administracji państwowej, samorządu terytorialnego, organizacji politycznych oraz innych organizacji.

Podmiotowy zakres działania

§ 5

1. Związek zrzesza pracowników zatrudnionych na podstawie umowy o pracę (także
   spółdzielczej umowy o pracę), a w rolniczych spółdzielniach produkcyjnych zatrudnionych
   na podstawie członkostwa (wyboru, powołania, mianowania), jak również uczniów przyzakładowych szkół zawodowych świadczących pracę na rzecz zakładu pracy lub pobierających naukę zawodu, osoby wykonujące pracę nakładczą, osoby wykonujące prace na podstawie umowy agencyjnej, a także osoby czerpiące środki utrzymania z pracy wykonywanej na innej podstawie prawnej niż stosunek pracy. Członkami Związku mogą być także bezrobotni, emeryci i renciści oraz osoby odbywające zastępczą służbę wojskową.Utrata zatrudnienia, a także powołanie do odbycia zasadniczej służby wojskowej nie oznaczają utraty członkostwa.

2. Osobom, które w sposób szczególny zasłużyły się dla Związku, a które nie mają uprawnień
   do zrzeszania się w nim, Krajowy Zjazd Delegatów może nadać członkostwo honorowe
   Związku w oparciu o regulamin przedstawiony przez Komisję Krajową i zatwierdzony przez
   Krajowy Zjazd Delegatów.

Cele i zadania Związku

§ 6

Celem Związku jest obrona godności, praw i interesów pracowniczych (zawodowych
i socjalnych) członków Związku, a w szczególności:

1. zabezpieczanie praw pracowniczych w zakresie wykonywanej pracy zawodowej,
   wynagrodzenia, warunków socjalno-bytowych oraz bezpieczeństwa i higieny pracy,
2. przeciwdziałanie zjawisku bezrobocia i pomoc członkom Związku pozostającym bez
   pracy,
3. dążenie do zapewniania pracownikom warunków podnoszenia kwalifikacji
   zawodowych,
4. ochrona interesów zdrowotnych, materialnych, socjalnych i kulturalnych członków
   Związku oraz ich rodzin,
5. podejmowanie działań w duchu dialogu społecznego, zmierzających do
   zharmonizowania interesów pracodawcy z interesami pracowników,
6. wpływanie na kształt polityki gospodarczej i społecznej,
7. szerzenie zasad demokracji i występowanie w obronie uniwersalnych wartości
   humanitarnych,
8. kształtowanie aktywnej postawy działania dla dobra Ojczyzny,
9. działanie na rzecz osób niepełnosprawnych i potrzebujących szczególnej troski,
10. umacnianie rodziny oraz ochrona życia rodzinnego,
11. współpraca z organizacjami międzynarodowymi w zakresie solidarnej obrony interesów
    pracowniczych i respektowania praw człowieka,
12. ochrona i promocja kultury oraz szeroko pojętej edukacji,
13. podejmowanie działań na rzecz ochrony naturalnego środowiska człowieka,
14. reprezentowanie interesów pracowniczych na forum międzynarodowym,
15. podejmowanie działań na rzecz ubezpieczania członków Związku.

§ 7

Związek realizuje swoje cele między innymi poprzez:

1. reprezentowanie swoich członków wobec pracodawców, władz i organów administracji
   państwowej, samorządu terytorialnego oraz organizacji i instytucji społecznych,
2. zawieranie i rozwiązywanie układów zbiorowych pracy oraz innych porozumień
   z pracodawcami,
3. organizowanie i kierowanie akcjami protestacyjnymi, do strajku włącznie, w przypadku
   naruszenia interesów pracowniczych,
4. udzielanie pomocy prawnej i podejmowanie interwencji w sprawach dotyczących
   zakresu działania Związku,
5. sprawowanie kontroli nad przestrzeganiem prawa pracy oraz sprawowanie nadzoru nad
   przestrzeganiem przepisów, a także zasad bezpieczeństwa i higieny pracy,
   podejmowanie przewidzianych prawem działań w przypadku występowania zagrożeń
   dla życia i zdrowia pracowników oraz zapewnianie okresowej kontroli stanowisk pracy,
6. tworzenie funduszy celowych, w tym strajkowego, szkoleniowego, eksperckiego,
   rozwoju Związku, pomocy niepełnosprawnym, pomocy bezrobotnym oraz funduszu
   związanego z organizowaniem i wspieraniem sportu, turystyki i rekreacji,
7. opiniowanie i inicjowanie projektów aktów prawnych z zakresu objętego zadaniami
   związków zawodowych, prowadzenie działalności badawczej w celu przygotowania
   opinii Związku wiążących się z jego działalnością,
8. szkolenia związkowe i przekwalifikowania zawodowe,
9. tworzenie podmiotów dla prowadzenia działalności gospodarczej w celu uzyskania
   środków na realizację zadań statutowych,
10. powoływanie agend dla realizacji zadań statutowych,
11. współdziałanie z organami władzy, administracji państwowej i samorządu
    terytorialnego w zakresie wynikającym z przepisów prawa,
12. udział w działalności organizacji międzynarodowych,
13. inicjowanie i organizowanie samopomocy członków Związku,
14. udzielanie pomocy materialnej członkom Związku,
15. podejmowanie starań mających na celu zapewnienie członkom Związku i ich rodzinom
    odpowiedniego udziału w świadczeniach z funduszu socjalnego i innych funduszy
    pracodawcy,
16. współudział w tworzeniu i działaniu funduszy emerytalnych i różnych form
    ubezpieczeń,
17. informowanie członków o działaniach Związku oraz prowadzenie działalności
    prasowej, wydawniczej i innej medialnej,
18. współdziałanie ze służbą zdrowia na rzecz ochrony zdrowia pracowników i ich rodzin,
19. z prowadzenie badań nad warunkami życia ogółu pracowników, w szczególności nad
    poziomem kosztów utrzymania,
20. popieranie inicjatyw w zakresie usprawnienia gospodarki, rozwoju kultury, oświaty,
    nauki i postępu technicznego,
21. przeciwdziałanie przyczynom i skutkom patologii społecznej,
22. prowadzenie działalności oświatowo – kulturalnej,
23. organizowanie i wspieranie działań na rzecz rekreacji, sportu i turystki,
24. prowadzenie różnych form działalności charytatywnej,
25. prowadzenie ubezpieczania członków Związku.

ROZDZIAŁ II

CZŁONKOSTWO ZWIĄZKU
Zasady ogólne
§ 8

1. Członkostwo w Związku możliwe jest tylko poprzez przynależność do organizacji
   zakładowej lub międzyzakładowej – z zastrzeżeniem postanowień § 10 ust. 4. W przypadku
   osób pozostających w stosunku pracy, członkostwo w Związku może być realizowane tylko
   poprzez przynależność do organizacji zakładowej lub międzyzakładowej działającej
   u pracodawcy, u którego ta osoba jest zatrudniona.
2. Każdy członek Związku może należeć wyłącznie do jednej organizacji zakładowej lub
   międzyzakładowej, niezależnie od liczby tytułów uprawniających do członkostwa
   w Związku.
3. Członek Związku nie może należeć do innego związku zawodowego zarejestrowanego
   w Polsce. Nie dotyczy to przynależności do NSZZ Rolników Indywidualnych „Solidarność”.

Nabycie członkostwa
§ 9

1. Członkostwo Związku nabywa się:
   1) z chwilą rejestracji organizacji zakładowej lub międzyzakładowej, na podstawie
   uchwały o utworzeniu organizacji, członkostwo nabywają osoby podejmujące tę
   uchwałę,
   2) z chwilą przyjęcia deklaracji członkowskiej uchwalą komisji zakładowej lub
   międzyzakładowej. Komisja zakładowa lub międzyzakładowa podejmuje uchwałę
   w sprawie przyjęcia lub odmowy przyjęcia w poczet członków organizacji zakładowej
   lub międzyzakładowej, której jest władzą, w terminie nie dłuższym niż 30 dni od daty
   założenia deklaracji przez kandydata na członka. Odmowa przyjęcia w poczet członków
   wymaga pisemnego uzasadnienia.
2. Komisja zakładowa lub międzyzakładowa może scedować uprawnienie, o którym mowa
   w ust. 1, na władzę wykonawczą niższej jednostki organizacyjnej, a także na prezydium
   komisji zakładowej lub międzyzakładowej, jeżeli takie zostało utworzone.
3. Od uchwały o odmowie przyjęcia w poczet członków zainteresowanemu kandydatowi
   przysługuje prawo wniesienia odwołania do właściwego zarządu regionu w terminie nie
   dłuższym niż 30 dni od dnia otrzymania na piśmie tej uchwały wraz z uzasadnieniem.
4. W razie niepodjęcia uchwały przez komisję zakładową lub międzyzakładową w terminie określonym w ust. 1 pkt 2, kandydatowi na członka przysługuje prawo wniesienia odwołania bezpośrednio do zarządu regionu, w terminie nie dłuższym niż 30 dni od dnia bezskutecznego upływu tego terminu.
5. Zarząd regionu jest zobowiązany do podjęcia decyzji w sprawach, o których mowa w ust. 3 i 4, w terminie nie dłuższym niż 30 dni od dnia otrzymania odwołania lub na najbliższym posiedzeniu zarządu regionu. Decyzja zarządu regionu w sprawie przyjęcia lub odmowy przyjęcia w poczet członków Związku jest ostateczna.
6. Do rozpatrywania odwołań, o których mowa w ust. 3 i 4 zarząd regionu może upoważnić swoje Prezydium.

Zachowanie członkostwa w przypadku zmiany pracodawcy.
Zmiana przynależności do podstawowych jednostek organizacyjnych Związku.

§ 10

1. Uchylony.
2. Uchylony.
3. Uchylony.
4. Członek Związku, który utracił prawo przynależności do dotychczasowej organizacji zakładowej i międzyzakładowej lub z niej wystąpił, a chce kontynuować członkostwo w Związku, przystępuje do innej zakładowej lub międzyzakładowej organizacji, w stosunku do której przysługuje mu prawo przynależności, zgodnie z zastrzeżeniem postanowień § 8 ust. 1 i 2 oraz § 19 ust. 2, w terminie nie dłuższym niż 3 miesiące od utraty prawa przynależności lub wystąpienia z organizacji dotychczasowej. Po upływie powyższego terminu jego członkostwo w Związku ustaje z mocy prawa.
5. Zasady zachowania członkostwa określa uchwała Komisji Krajowej.
6. Przejście na emeryturę lub rentę oraz utrata zatrudnienia nie powodują ustania członkostwa
7. w dotychczasowej organizacji zakładowej lub międzyzakładowej.

§ 11 Uchylony.

Zawieszenie członkostwa
§ 12

1. Uchylony.
2. Uchylony.
3. Zasady dotyczące zawieszenia członkostwa określa uchwała Komisji Krajowej.

Ustanie członkostwa
§ 13

1. Członkostwo Związku ustaje na skutek:
   1) wystąpienia ze Związku,
   2) pozbawienia członkostwa (wykluczenia ze Związku),
   3) skreślenia z rejestru członków,
   4) niezachowania trybu postępowania, o którym mówi § 10 ust. 4,
   5) śmierci członka Związku.

2. Wystąpienie ze Związku następuje w formie pisemnego oświadczenia woli członka Związku,
   skierowanego do właściwej komisji zakładowej lub międzyzakładowej.
3. Pozbawienie członkostwa (wykluczenie ze Związku) następuje w wyniku uchwały komisji
   zakładowej lub międzyzakładowej podjętej na skutek poważnego naruszenia przez członka
   Związku postanowień Statutu, innych postanowień prawa wewnątrzzwiązkowego lub
   postępowania nielicującego z godnością członka Związku. Uchwała musi być podjęta
   w głosowaniu tajnym i wymaga pisemnego uzasadnienia. Od uchwały pozbawiającej
   członkostwa przysługuje prawo odwołania do zakładowego zebrania członków lub
   delegatów, w terminie nie dłuższym niż 30 dni od daty doręczenia uchwały. Zakładowe
   zebranie członków lub delegatów może rozpatrzyć odwołanie w terminie nie dłuższym niż
   30 dni od dnia wniesienia odwołania. W razie podtrzymania decyzji o pozbawieniu
   członkostwa lub niepodjęcia uchwały przez zakładowe zebranie członków lub delegatów
   w wyznaczonym terminie, odwołującemu się przysługuje prawo wniesienia odwołania do
   zarządu regionu, w terminie nie dłuższym niż 30 dni od dnia doręczenia decyzji zakładowego
   zebrania członków lub delegatów albo od dnia bezskutecznego upływu terminu rozpatrzenia
   odwołania przez zakładowe zebranie członków lub delegatów.
4. Zarząd regionu jest zobowiązany do podjęcia decyzji w sprawach, o których mowa w ust. 3,
   w terminie nie dłuższym niż 30 dni od dnia otrzymania odwołania. Decyzja zarządu regionu
   w sprawie pozbawienia członkostwa jest ostateczna.
5. Skreślenie z rejestru członków następuje z powodu zalegania z zapłatą składki związkowej
   należnej za co najmniej 3 miesiące, po uprzednim pisemnym wezwaniu przez komisję
   zakładową lub międzyzakładową do uregulowania tych należności, w terminie nie krótszym
   niż 30 dni.
6. Komisja zakładowa lub międzyzakładowa ma obowiązek wysłania wezwania, o którym
   mowa w ust. 5, niezwłocznie po stwierdzeniu niewypełnienia obowiązku opłacania składek
   przez członka Związku.
7. Nieuregulowanie przez członka Związku zaległych składek, w terminie ustalonym przez
   komisję zakładową lub międzyzakładową, powoduje skreślenie go z rejestru członków przez
   komisję zakładową lub międzyzakładową na podstawie podjętej uchwały. Komisja
   zakładowa lub międzyzakładowa zawiadamia zainteresowanego członka o uchwale
   skreślającej go z rejestru członków, w terminie nie dłuższym niż 7 dni od daty jej podjęcia.
8. Od skreślenia z rejestru członków przysługuje prawo odwołania do zarządu regionu,
   w terminie nie dłuższym niż 14 dni od otrzymania zawiadomienia o skreśleniu. Zarząd
   regionu uchyla albo utrzymuje w mocy uchwałę o skreśleniu z rejestru członków. Zarząd
   regionu lub, w jego imieniu, prezydium – jeśli takie uprawnienie zostało mu przekazane – jest
   zobowiązany do podjęcia decyzji, w terminie nie dłuższym niż 30 dni od dnia otrzymania
   odwołania. Decyzja zarządu regionu jest ostateczna.
9. W przypadku odwołania się od uchwały pozbawiającej członkostwa, uchwała ta ulega
   zawieszeniu do czasu podjęcia decyzji przez zakładowe zebranie członków lub delegatów
   bądź przez zarządu regionu.
10. Ilekroć w tym paragrafie mowa o zakładowym zebraniu członków lub delegatów należy
    przez to rozumieć również międzyzakładowe zebranie członków lub delegatów.

ROZDZIAŁ III

PRAWA I OBOWIĄZKI CZŁONKÓW ZWIĄZKU
§ 14

1. Członek Związku ma prawo do:
   1) korzystania z pomocy Związku w obronie praw pracowniczych i obywatelskich,
   2) otrzymywania pomocy, w tym finansowej, w okresie pozostawania bez pracy ze
   względu na prowadzoną działalność związkową,
   3) wybierania i bycia wybieranym do władz Związku, z uwzględnieniem zasady równości,
   zgodnie z postanowieniami niniejszego Statutu i innych aktów prawa
   wewnątrzzwiązkowego,
   4) pomocy Związku w sytuacjach losowych, zgodnie z zasadami określonymi w uchwale
   finansowej Krajowego Zjazdu Delegatów, o której mowa w § 69,
   5) występowania z wnioskami i postulatami do władz Związku,
   6) informacji o decyzjach i innych działaniach władz Związku oraz wglądu do
   dokumentów dotyczących jego osoby,
   7) obrony w przypadku postawienia mu zarzutów w sprawach wewnątrzzwiązkowych oraz
   do uczestniczenia w zebraniach, na których podejmowane są decyzje dotyczące jego
   osoby,
   8) uczestniczenia w posiedzeniach władzy stanowiącej i wykonawczej na zasadach
   określonych w regulaminach obrad tych władz.
2. Członek Związku zatrudniony u kilku pracodawców, objętych działaniem różnych
   podstawowych jednostek organizacyjnych Związku, ma prawo do obrony swoich praw
   wobec pracodawców przez podstawowe jednostki organizacyjne Związku działające u tych
   pracodawców.

§ 15

Członek Związku jest zobowiązany:

1. przestrzegać postanowień Statutu i uchwał władz Związku oraz regularnie płacić składki członkowskie,
2. brać udział w życiu związkowym,
3. uczestniczyć w zebraniach w jednostkach organizacyjnych Związku, do których należy oraz w posiedzeniach władz Związku, do których został wybrany, a w szczególności w zebraniach sprawozdawczo-wyborczych,
4. solidarnie uczestniczyć w akcjach podejmowanych przez Związek i powstrzymywać się od nieakceptowanego przez Związek udziału w akcjach organizowanych przez inne związki zawodowe,
5. nie podejmować czynów, które naruszają dobre imię Związku.

ROZDZIAŁ IV

STRUKTURA ORGANIZACYJNA ZWIĄZKU
Zagadnienia ogólne
§ 16

1. Związek jest zorganizowany na zasadzie terytorialno – branżowej.
2. Terytorialnymi jednostkami organizacyjnymi Związku są organizacje zakładowe,
   międzyzakładowe i regiony oraz jednostki tworzone na mocy postanowień § 23.
3. Branżowymi jednostkami organizacyjnymi Związku są krajowe i regionalne sekretariaty
   branżowe oraz krajowe, międzyregionalne i regionalne sekcje branżowe.
4. Ponadto mogą być tworzone, na mocy postanowień § 30, problemowe jednostki
   organizacyjne Związku, w tym zawodowe.

§ 17

Związek posiada osobowość prawną. Ponadto osobowość prawną posiadają: organizacje
zakładowe, organizacje międzyzakładowe, organizacje podzakładowe, regiony, krajowe
sekretariaty branżowe, Krajowy Sekretariat Emerytów i Rencistów, Krajowa Sekcja Morska
Marynarzy i Rybaków.

§ 18

1. Jednostka organizacyjna Związku, której władza jest jednocześnie organem rejestrującym,
   pełni wobec zarejestrowanej przez siebie jednostki organizacyjnej Związku funkcję
   nadzorczą, koordynuje jej działalność oraz podejmuje wiążące ją decyzje, a także może
   dokonać jej wyrejestrowania, zgodnie z postanowieniami § 31.
2. Krajowy sekretariat branżowy koordynuje działalność należących do niego krajowych sekcji
   branżowych.

Terytorialne jednostki organizacyjne Związku
§ 19

1. Podstawowymi jednostkami organizacyjnymi Związku są: zakładowe organizacje
   koordynacyjne, organizacje zakładowe i organizacje międzyzakładowe z zastrzeżeniem
   postanowień ust.2
2. U jednego pracodawcy może działać tylko jedna podstawowa jednostka organizacyjna
   Związku.
3. Organizacją zakładową, z uwzględnieniem postanowień ust.6, jest jednostka organizacyjna
   Związku zrzeszająca pracowników zatrudnionych u danego pracodawcy, bez względu na
   wykonywany przez nich zawód oraz osoby nie pozostające w stosunku zatrudnienia, a będące
   członkami tej organizacji zgodnie z zasadami określonymi w Rozdziale II.
4. Organizacją międzyzakładową jest organizacja, która zrzesza osoby, o których mowa w ust.
   3, i swoim zasięgiem działania obejmuje co najmniej dwóch pracodawców z danego regionu.
   W szczególnych sytuacjach, na wniosek zainteresowanych zarządów regionów Komisja
   Krajowa, może wyrazić zgodę organizacji międzyzakładowej na rozszerzenie swojego
   zasięgu działania na pracodawcę prowadzącego działalność na terenie innego regionu niż
   region rejestrujący tę organizację. Szczegółowe zasady oraz tryb podejmowania decyzji
   w tej sprawie określa uchwała Komisji Krajowej.
5. Organizacją międzyzakładową jest również terenowa organizacja Związku – nie mająca
6. swojej siedziby u żadnego z pracodawców – zrzeszająca osoby zatrudnione u pracodawców
7. z danego terenu lub branży, nieobjętych działaniem innej podstawowej jednostki
8. organizacyjnej Związku. Ponadto organizacją międzyzakładową jest organizacja, która
9. zrzesza wyłącznie osoby niepozostające w stosunku pracy. Zasady tworzenia terenowych
10. organizacji Związku oraz wyboru ich władz wykonawczych określa uchwała Krajowego
11. Zjazdu Delegatów, który może to uprawnienie scedować na Komisję Krajową.
12. Zakładowa organizacja koordynacyjna może być tworzona u pracodawcy powstałego
13. w wyniku połączenia pracodawców objętych dotychczas zakresem działania różnych
14. podstawowych jednostek organizacyjnych Związku. Rejestr zakładowych organizacji
15. koordynacyjnych prowadzi Komisja Krajowa. Szczegółowe zasady rejestracji
16. i funkcjonowania zakładowych organizacji koordynacyjnych określa uchwała Krajowego
17. Zjazdu Delegatów, który może to uprawnienie scedować na Komisję Krajową.
18. Organizacje zakładowe i międzyzakładowe tworzą, w miarę potrzeby, niższe jednostki
19. organizacyjne Związku. Niższymi jednostkami organizacyjnymi Związku są
20. w szczególności: organizacje wydziałowe, oddziałowe, koła oraz organizacje podzakładowe,
21. o których mowa w ust. 8.
22. Organizacja zakładowa lub międzyzakładowa, która w wyniku zmiany struktury pracodawcy
23. utraciła status podstawowej jednostki organizacyjnej Związku, może na wniosek władzy
24. wykonawczej podstawowej jednostki organizacyjnej Związku, której stała się częścią, zostać
25. zarejestrowana – przez właściwy terytorialnie zarząd regionu z uwzględnieniem zapisów
26. § 40 ust. 2 – jako organizacja podzakładowa.

§ 20

1. Pracownicy zatrudnieni u danego pracodawcy, chcący utworzyć organizację zakładową,
   tworzą tymczasową komisję zakładową. Zadaniem tymczasowej komisji zakładowej jest
   doprowadzenie do zarejestrowania organizacji zakładowej przez właściwy terytorialnie
   zarząd regionu.
2. Organizacja terenowa jest tworzona zgodnie z ustaleniami zawartymi w uchwale Krajowego
   Zjazdu Delegatów, o której mowa w § 35 ust. 7.
3. Po zarejestrowaniu organizacji zakładowej, tymczasowa komisja zakładowa pełni funkcje
   komisji zakładowej do czasu wyboru statutowych władz tej organizacji. Wybory statutowych
   władz przeprowadza się w ciągu 6 miesięcy od daty zarejestrowania danej organizacji.
4. Ustępy 1 i 3 stosuje się odpowiednio do tworzenia organizacji międzyzakładowej,
   z uwzględnieniem § 19 ust. 4 i 5.

§ 21

1. Zasady łączenia i podziału jednostek organizacyjnych określa uchwała Komisji Krajowej,
   z tym, że majątek organizacji zakładowej lub międzyzakładowej, która utraciła status
   podstawowej jednostki organizacyjnej Związku i następnie została zarejestrowana jako
   organizacja podzakładowa, pozostaje przy niej w całości.
2. Uchylony.

§ 22

1. Region tworzą organizacje zakładowe i międzyzakładowe, których teren działania lub
   siedziba znajduje się w obszarze działania regionu, a także niższe jednostki organizacyjne
   organizacji zakładowych i międzyzakładowych, o których mowa w § 24 oraz § 19 ust.8.
2. Zasięg działania regionu obejmuje obszar spójny, którego granicę określają granice
3. powiatów wchodzących w jego skład.
4. Zasady tworzenia i funkcjonowania regionów określa uchwała Krajowego Zjazdu
5. Delegatów.
6. Decyzję o utworzeniu i zarejestrowaniu regionu, określeniu jego obszaru działania, zmianie
7. obszaru działania regionu oraz o wyrejestrowaniu regionu podejmuje Komisja Krajowa.
8. Rejestr regionów prowadzi Komisja Krajowa.

§ 23

Zarząd regionu dokonuje, w oparciu o zasady określone w uchwale Komisji Krajowej, podziału
regionu na oddziały i ich organom przedstawicielskim ma prawo przekazać część swoich
kompetencji, zgodnie z zasadami określonymi w uchwalonym przez zarząd regulaminie.

Branżowe jednostki organizacyjne Związku
§ 25

Zasady tworzenia i rejestracji branżowych jednostek organizacyjnych Związku określa uchwała
Krajowego Zjazdu Delegatów z uwzględnieniem postanowień § 16 ust. 3 i §§ 26, 27, 28 i 29.

§ 26

1. Rejestracji i wyrejestrowania krajowych sekretariatów branżowych i krajowych sekcji
   branżowych dokonuje Komisja Krajowa, na podstawie uchwalonego przez siebie
   regulaminu, zgodnie z zasadami określonymi w uchwale Krajowego Zjazdu Delegatów.
2. Rejestracji i wyrejestrowania regionalnych sekretariatów branżowych oraz regionalnych
   i międzyregionalnych sekcji branżowych dokonuje zarząd regionu, zgodnie z zasadami
   określonymi w uchwale Komisji Krajowej.

§ 27

1. Do sekcji branżowej mogą należeć organizacje zakładowe i międzyzakładowe, i ich niższe
   jednostki organizacyjne z branży odpowiadającej danej sekcji, z danego regionu.
2. Do międzyregionalnej sekcji branżowej mogą należeć organizacje zakładowe
   i międzyzakładowe z danej branży, z terenu jednego województwa lub innego terenu
   określonego uchwałą Komisji Krajowej.
3. Do krajowej sekcji branżowej mogą należeć sekcje branżowe, o których mowa w ustępie
   1 i 2 oraz jednostki organizacyjne, o których mowa w ustępie 1, z regionów, w którym nie
   istnieje sekcja, o której mowa w ustępie 1 i 2 należąca do krajowej sekcji branżowej.
4. Jednostka organizacyjna, o której mowa w ust. 1 może należeć bezpośrednio wyłącznie do
   jednej sekcji branżowej.

§ 28

1. Decyzję o wstąpieniu do i o wystąpieniu z sekcji branżowej organizacji zakładowej albo
   międzyzakładowej lub niższej jednostki organizacyjnej podejmuje władza stanowiąca tej
   podstawowej jednostki organizacyjnej Związku.
2. Decyzję o wstąpieniu do i o wystąpieniu z branżowej jednostki organizacyjnej, sekcji
   branżowej, podejmuje władza stanowiąca tej sekcji.
3. Od decyzji odmawiającej rejestracji sekcji branżowej przysługuje prawo wniesienia
   odwołania do władzy wykonawczej, która nie później niż 30 dni od złożenia odwołania,
   może podtrzymać swą decyzję większością co najmniej 2/3 głosów.
4. Uchylony.

§ 29

1. Uchylony.
2. Krajowa sekcja branżowa należy do krajowego sekretariatu branżowego obejmującego
   swym zasięgiem działania jej branżę.
3. Krajowy sekretariat branżowy jest zrzeszeniem krajowych sekcji branżowych oraz innych
   jednostek organizacyjnych Związku, tj.:
   1) międzyregionalnych i regionalnych sekcji branżowych, jeżeli nie istnieje krajowa sekcja
   danej branży,
   2) organizacji zakładowych i międzyzakładowych spełniających łącznie następujące
   warunki:
   a) nie istnieje krajowa sekcja danej branży,
   b) nie istnieje międzyregionalna ani regionalna sekcja branżowa obejmująca swym
   działaniem obszar działania danej organizacji zakładowej lub międzyzakładowej.
4. Uchylony.

Struktury problemowe
§ 30

1. Sekcje problemowe, w tym zawodowe, mogą być tworzone przy zarządzie regionu, radzie
   krajowego sekretariatu branżowego, radzie krajowej sekcji branżowej oraz przy Komisji
   Krajowej.
2. Sekcje, o których mowa w ust. 1, rejestrowane są przez władze jednostek organizacyjnych
   Związku, przy których powstają. Władze te ustanawiają regulaminy działania tych sekcji,
   określając w nich między innymi przedmiot działania, wewnętrzną organizację oraz ich
   prawa i obowiązki.
3. Do sekcji, o których mowa w ust. 1, mogą należeć wyłącznie członkowie tej jednostki
   organizacyjnej Związku, której władza daną sekcję zarejestrowała. Każdy członek Związku
   może należeć do dowolnej liczby sekcji, o których mowa w ust. 1.
4. Sekcje, o których mowa w ust. 1, mogą łączyć się, zgodnie z zasadami określonymi
   w uchwale Komisji Krajowej.
5. Ponadto ,jednostką organizacyjną w ramach struktur problemowych Związku, jest Krajowy
   Sekretariat Emerytów i Rencistów, który zrzesza regionalne sekcje emerytów i rencistów.

Zakończenie istnienia Związku i jego jednostek organizacyjnych
§ 31

Decyzję w sprawie wyrejestrowania danej jednostki organizacyjnej Związku ma prawo podjąć
władza wykonawcza , która ją zarejestrowała. Szczegółowe zasady postępowania w tym
zakresie określa uchwała Krajowego Zjazdu Delegatów, który może przekazać to uprawnienie
Komisji Krajowej.

§ 32

1. Wyrejestrowanie danej jednostki organizacyjnej Związku może nastąpić z niżej
   wymienionych przyczyn:
   1) jednostka organizacyjna przestała zrzeszać odpowiednią liczbę członków określoną
   postanowieniami uchwały Krajowego Zjazdu Delegatów, który może przekazać to
   uprawnienie Komisji Krajowej,
   2) nastąpił jej podział lub połączenie z inną jednostką organizacyjną,
   3) w wyniku podjęcia uchwały, o której mowa w § 56 ust. 4, 5 i 6 oraz §§ 57 i 58,
   4) w wyniku niespełnienia wymogów, o których mowa w § 20 ust. 3,
   5) z własnej inicjatywy , zgodnie z zasadami określonymi w uchwale Krajowego Zjazdu
   Delegatów, który może przekazać to uprawnienie Komisji Krajowej.
2. Władza wykonawcza Związku dokonująca wyrejestrowania danej jednostki organizacyjnej,
   posiadającej osobowość prawną, przed dokonaniem wyrejestrowania, wszczyna procedurę
   likwidacyjną, wyznaczając jednocześnie likwidatora. Zadaniem likwidatora jest
   zaspokojenie zobowiązań ciążących na likwidowanej jednostce, ściągnięcie wierzytelności
   oraz zabezpieczenie dokumentacji. Majątek pozostały po likwidowanej jednostce
   organizacyjnej przekazuje na rzecz jednostki organizacyjnej Związku, której władza
   dokonuje wyrejestrowania. Procedura ta nie ma zastosowania w przypadku określonym
   w postanowieniach ust. 1 pkt. 2. oraz przy wyrejestrowywaniu niższych jednostek
   organizacyjnych, o których mowa w § 19 ust. 8.
3. Zakończenie istnienia jednostki organizacyjnej Związku następuje z chwilą jej
   wyrejestrowania.

§ 33

1. Uchwałę o rozwiązaniu Związku może podjąć wyłącznie Krajowy Zjazd Delegatów, przy
   czym za uchwałą musi głosować więcej niż połowa uprawnionych do głosowania. Uchwała
   nabiera mocy po zatwierdzeniu jej przez co najmniej 2/3 liczby zarządów regionów,
   zrzeszających łącznie ponad połowę członków Związku.
2. Uchwała o rozwiązaniu Związku, o której mowa w ust. 1, określa również:
   1) postępowanie likwidacyjne Związku z zastosowaniem zasad określonych w § 32 ust. 2,
   stosowanych odpowiednio,
   2) sposób podziału i przeznaczenia majątku Związku,
   3) postępowanie likwidacyjne oraz sposób podziału i przeznaczenia majątku w odniesieniu
   do jednostek organizacyjnych Związku posiadających osobowość prawną,
   z uwzględnieniem zasad określonych w punkcie 1.

ROZDZIAŁ V

WŁADZE ZWIĄZKU I ORGANY PRZEDSTAWICIELSKIE
Postanowienia ogólne
§ 34

1. W Związku i jego jednostkach organizacyjnych funkcjonują następujące rodzaje władz:
   1) władza stanowiąca,
   2) władza wykonawcza,
   3) władza kontrolna.
2. Władzą stanowiącą jest:
   1) w organizacji zakładowej i międzyzakładowej – odpowiednio zakładowe lub
   międzyzakładowe zebranie członków lub delegatów,
   2) w zakładowej organizacji koordynacyjnej – zakładowe zebranie koordynacyjne
   członków lub delegatów,
   3) w regionie – walne zebranie delegatów regionu,
   4) w sekcji branżowej – walne zebranie delegatów sekcji,
   5) w sekretariacie branżowym – kongres sekretariatu,
   6) ogólnokrajową Związku – Krajowy Zjazd Delegatów,
   7) w Krajowym Sekretariacie Emerytów i Rencistów – Kongres Krajowego Sekretariatu, Emerytów i Rencistów,
   8) w pozostałych jednostkach organizacyjnych są odpowiednie organy, zgodnie
   z postanowieniami ust. 7 oraz przepisami szczególnymi wydanymi przez organ
   rejestrujący.
3. Władzą wykonawczą jest :
   1) w organizacji zakładowej i międzyzakładowej – odpowiednio komisja zakładowa lub
   międzyzakładowa,
   2) w zakładowej organizacji koordynacyjnej – zakładowa komisja koordynacyjna,
   3) w regionie – zarząd regionu,
   4) w sekcji branżowej – rada sekcji,
   5) w sekretariacie branżowym – rada sekretariatu,
   6) ogólnokrajową Związku – Komisja Krajowa,
   7) w Krajowym Sekretariacie Emerytów i Rencistów – Rada Krajowego Sekretariatu
   Emerytów i Rencistów,
   8) w pozostałych jednostkach organizacyjnych są odpowiednie organy, zgodnie
   z postanowieniami ust. 7 i przepisami szczególnymi wydanymi przez organ rejestrujący.
4. Władza wykonawcza wymieniona w ust. 3 punkty od 3 do 7 wybiera swoje prezydium. Inne
   władze wykonawcze mogą również wybrać swoje prezydium. Prezydium jest wybierane
   zgodnie z postanowieniami §§ 42 i 51 ust. 2.
5. Władzą kontrolną jest:

1) w organizacji zakładowej i międzyzakładowej – odpowiednio zakładowa lub
międzyzakładowa komisja rewizyjna,
2) w zakładowej organizacji koordynacyjnej – zakładowa koordynacyjna komisja
rewizyjna,
3) w regionie – regionalna komisja rewizyjna,
4) w sekcji branżowej – komisja rewizyjna sekcji,
5) w sekretariacie branżowym – komisja rewizyjna sekretariatu,
6) ogólnokrajową Związku – Krajowa Komisja Rewizyjna,
7) w Krajowym Sekretariacie Emerytów i Rencistów – Komisja Rewizyjna Krajowego
Sekretariatu Emerytów i Rencistów,
8) w pozostałych jednostkach organizacyjnych są odpowiednie organy, zgodnie
z postanowieniami ust. 7 i przepisami szczególnymi wydanymi przez organ rejestrujący.W podstawowych jednostkach organizacyjnych Związku zarządem, w rozumieniu ustawy
o związkach zawodowych, jest jej władza wykonawcza.

7. W wewnętrznych jednostkach organizacji zakładowych i międzyzakładowych, o którychmowa w § 19 ust. 7, władzą stanowiącą jest odpowiednio: wydziałowe, oddziałowe lub podzakładowe zebranie członków lub delegatów, władzą wykonawczą jest odpowiednio: komisja wydziałowa, oddziałowa lub podzakładowa, a władzą kontrolną jest podzakładowa komisja rewizyjna oraz – jeżeli została powołana – odpowiednio: wydziałowa lub oddziałowa. Analogiczne postanowienia dotyczą wszystkich wewnętrznych jednostek organizacji zakładowych i międzyzakładowych.

§ 35

1. Władza wykonawcza i kontrolna jest wybierana przez odpowiednią władzę stanowiącą, z
   zastrzeżeniem postanowień ust. 2 pkt. 2, 3 i 4, ust 3 pkt 2, ust. 4 pkt 2, ust. 5 pkt 2, ust. 6 pkt
   2 oraz ust. 7.
2. W skład Komisji Krajowej wchodzą:
   1) przewodniczący Komisji Krajowej,
   2) przewodniczący zarządów regionów,
   3) przewodniczący rad krajowych sekretariatów branżowych,
   4) Przewodniczący Rady Krajowego Sekretariatu Emerytów i Rencistów.
   5) pozostali członkowie Komisji Krajowej wybrani przez Krajowy Zjazd Delegatów,
   6) członkowie Prezydium KK, także w przypadku rezygnacji z funkcji wymienionych w § 35 ust. 2 p 2 – 4.
3. W skład zarządu regionu wchodzą:
   1) przewodniczący zarządu regionu,
   2) przewodniczący władz wykonawczych regionalnych branżowych jednostek organizacyjnych i przewodniczący rady regionalnej sekcji emerytów i rencistów, zgodnie z zasadami ustalonymi przez walne zebranie delegatów regionu,
   3) pozostali członkowie zarządu regionu wybrani przez walne zebranie delegatów regionu.
4. W skład rady krajowego sekretariatu branżowego wchodzą:
   1) przewodniczący rady krajowego sekretariatu branżowego,
   2) przewodniczący rad krajowych sekcji branżowych należących do danego krajowego sekretariatu branżowego,
   3) pozostali członkowie rady krajowego sekretariatu branżowego wybrani przez kongres sekretariatu.
5. W skład komisji zakładowej lub międzyzakładowej wchodzą:
   1) przewodniczący komisji zakładowej lub międzyzakładowej,
   2) przewodniczący władz wykonawczych niższych jednostek organizacyjnych Związku, wchodzących w skład organizacji zakładowej lub międzyzakładowej, zgodnie z zasadami ustalonymi przez zakładowe lub międzyzakładowe zebranie członków lub
   delegatów,
   3) pozostali członkowie komisji zakładowej lub międzyzakładowej wybrani przez
   zakładowe lub międzyzakładowe zebranie członków lub delegatów.
6. W skład zakładowej komisji koordynacyjnej wchodzą:
   1) przewodniczący zakładowej komisji koordynacyjnej,
   2) przewodniczący komisji zakładowych organizacji zakładowych należących do zakładowej organizacji koordynacyjnej,
   3) pozostali członkowie zakładowej komisji koordynacyjnej wybrani przez zakładowe zebranie koordynacyjne członków lub delegatów.
7. W skład władzy wykonawczej organizacji międzyzakładowej, o której mowa w § 19 ust. 5,
   wchodzą osoby wybrane, niekoniecznie spośród jej członków, na zasadach określonych w uchwale Krajowego Zjazdu Delegatów, przez właściwy zarząd regionu. Na wniosek co najmniej 1/5 członków danej organizacji, muszą być przeprowadzone wybory władz wykonawczych na ogólnie obowiązujących zasadach.

§ 36

1. Kadencja każdej władzy trwa pięć lat z tym, że terminy wyborów na daną kadencję dla władz poszczególnych szczebli określa uchwała Komisji Krajowej.
   1a. W wyjątkowych przypadkach Komisja Krajowa lub odpowiednio zarząd regionu może zdecydować o wydłużeniu lub skróceniu kadencji jednostkom przez siebie rejestrowanym, nie więcej jednak niż o 4 miesiące. Wyboru na nową kadencje dokonuje się w terminach wyznaczonych przez Komisje Krajową, niezależnie od momentu pierwszego posiedzenia danej władzy w poprzedniej kadencji.
2. Początkiem kadencji władzy jest moment rozpoczęcia pierwszego posiedzenia tej władzy
   w nowej kadencji. Władza wykonawcza i kontrolna jest uprawniona do odbycia swego
   pierwszego posiedzenia w nowej kadencji, jeżeli dokonano wyboru co najmniej połowy jej
   członków wybieranych przez władzę stanowiącą danej jednostki organizacyjnej. Kadencja
   prezydium danej władzy jest identyczna z kadencją tej władzy.
3. Początek kadencji danej władzy jest jednocześnie momentem zakończenia poprzedniej
   kadencji, niezależnie od przekroczenia terminu, o którym mowa w ust. 1.

Władza stanowiąca
§ 37

1. Krajowy Zjazd Delegatów jest najwyższą władzą stanowiącą w Związku.
2. Władza stanowiąca jest najwyższą władzą w danej jednostce organizacyjnej Związku, do
   której zakresu działania należą wszystkie sprawy niezastrzeżone wyraźnie dla innych władz.
3. Władza stanowiąca jest związana w swoim działaniu postanowieniami Statutu oraz
   postanowieniami uchwał władz Związku wyższego rzędu podjętych w zakresie ich
   właściwości.
4. Posiedzenia władzy stanowiącej zwoływane są co najmniej 2 razy w kadencji.

§ 38

1. Władza stanowiąca podejmuje uchwały i decyzje wiążące dla pozostałych władz danej
   jednostki organizacyjnej Związku oraz wszystkich władz jednostek podrzędnych w zakresie
   ich właściwości, z wyjątkami zastrzeżonymi w Statucie.
2. W zakresie spraw finansowo-majątkowych władza stanowiąca podejmuje jedynie uchwały,
   które w sposób ramowy nakładają obowiązki w tym zakresie, a konkretne decyzje finansowe
   przysługują władzy wykonawczej.

§ 39

1. W skład władzy stanowiącej, z wyjątkiem władzy stanowiącej jednostki organizacyjnej
   Związku, którą tworzą wszyscy członkowie danej jednostki, wchodzą delegaci wybierani
   w okręgach wyborczych, z zastrzeżeniem postanowień ust. 3 i 4. Sposób podziału na okręgi
   wyborcze oraz liczbę delegatów wybieranych w tych okręgach wyborczych określa władza
   wykonawcza danej jednostki.
2. Zasady regulujące sposób przeprowadzania wyborów do władz stanowiących,
   z uwzględnieniem zasady proporcjonalności oraz zasad dopuszczających zastosowanie
   wyborów pośrednich, określa uchwała Krajowego Zjazdu Delegatów.
3. W skład Krajowego Zjazdu Delegatów wchodzą delegaci wybierani przez walne
   zebrania delegatów regionów oraz osoby pełniące funkcje wymienione w § 35 ust. 2 p.
   2 – 4 oraz 6.
4. W skład kongresu krajowego sekretariatu branżowego wchodzą delegaci wybierani przez
   władzę stanowiącą jednostek organizacyjnych Związku, należących do krajowego
   sekretariatu oraz osoby pełniące funkcje wymienione w § 35 ust. 4 pkt 2.
5. Władza stanowiąca jednostki podrzędnej wybiera delegatów, a w wyborach pośrednich –
   elektorów uprawnionych do wyboru delegatów do władzy stanowiącej jednostki
   bezpośrednio nadrzędnej oraz do władzy stanowiącej odpowiedniej branżowej jednostki
   organizacyjnej, jeżeli do niej należy.

§ 40

1. Do kompetencji władz stanowiących należy wybór wszystkich pozostałych władz danej jednostki organizacyjnej Związku.
2. Władza stanowiąca ustala wewnętrzną strukturę organizacyjną danej jednostki Związku, z zastrzeżeniem postanowień ust. 3 i § 23.
3. W przypadku, gdy dana jednostka organizacyjna funkcjonuje na terenie więcej niż jednego regionu, jej władza stanowiąca, na wniosek większości członków Związku z tego regionu, w którym liczba członków tej organizacji wynosi co najmniej dziesięć osób, ma obowiązek
   utworzyć na terenie tego regionu organizację oddziałową. Tak utworzone wewnętrzne jednostki organizacyjne muszą zostać zarejestrowane w regionie, na terenie którego działają.

Władza wykonawcza
§ 41

1. Władza wykonawcza danej jednostki organizacyjnej Związku kieruje jej działalnością i reprezentuje ją na zewnątrz Związku oraz wobec innych jednostek organizacyjnych Związku. W okresie pomiędzy posiedzeniami władzy stanowiącej władza wykonawcza podejmuje uchwały i decyzje wiążące dla wszystkich władz jednostek podrzędnych w zakresie ich właściwości, z wyjątkami zastrzeżonymi w Statucie. Władza wykonawcza dokonuje rejestracji jednostek organizacyjnych Związku względem niej podrzędnych,
   z zastrzeżeniem postanowień §§ 25 i 26, a także nadzoruje i koordynuje ich działalność. Władza wykonawcza danej jednostki organizacyjnej Związku prowadzi politykę finansową
   tej jednostki, w tym uchwala i zatwierdza wykonanie budżetu danej jednostki z tym, że zakładowa komisja koordynacyjna stosuje w tym zakresie postanowienia uchwały Krajowego Zjazdu Delegatów, o której mowa w § 19 ust. 6.
2. Ponadto:
   1) władza wykonawcza podstawowej jednostki organizacyjnej Związku reprezentuje członków Związku należących do danej podstawowej jednostki organizacyjnej Związku wobec pracodawcy, zawiera zakładowe układy zbiorowe pracy na zasadach
   określonych przepisami prawa powszechnego oraz posiada inne uprawnienia, wynikające z tychże przepisów, a także może przekazać swoje uprawnienia komisji zakładowej (jeśli władzą wykonawczą podstawowej jednostki organizacyjnej Związku jest zakładowa komisja koordynacyjna),komisji podzakładowej, wydziałowej,
   oddziałowej lub komisji koła,
   2) zarząd regionu koordynuje działalność istniejących w regionie jednostek organizacyjnych Związku oraz reprezentuje Związek wobec pracodawców i ich organizacji, władz samorządowych i administracji rządowej, a także wobec innych organizacji i instytucji. Zarząd regionu zawiera ponadzakładowe układy zbiorowe pracy
   dla pracowników zatrudnionych na obszarze jego działania. Zarząd regionu może upoważnić do zawarcia układu zbiorowego władzę wykonawczą regionalnego sekretariatu branżowego, regionalnej i międzyregionalnej sekcji branżowej, krajowego sekretariatu branżowego, a także organ przedstawicielski, o którym mowa w § 45 ust. 3. Do reprezentowania spraw dotyczących całego województwa zarządy regionów, działające na jego terenie, tworzą organ przedstawicielski, o którym mowa w § 45 ust. 3.
   3) rada krajowej sekcji branżowej reprezentuje Związek w zakresie problematyki związanej z funkcjonowaniem danej branży wobec organizacji pracodawców oraz organów administracji państwowej, w uzgodnieniu z radą krajowego sekretariatu branżowego,
   4) rada krajowego sekretariatu branżowego reprezentuje Związek w zakresie problematyki związanej z funkcjonowaniem danej branży, wobec organizacji pracodawców i, z upoważnienia Komisji Krajowej wobec władz państwowych. Rada krajowego sekretariatu branżowego zawiera i podejmuje inne czynności dotyczące ponadzakładowych układów zbiorowych pracy w zakresie danej branży na poziomie
   krajowym lub upoważnia do tego odpowiednią radę sekcji,
   5) władza wykonawcza branżowej lub podstawowej jednostki organizacyjnej, z upoważnienia nadrzędnych władz Związku, opiniuje lub uzgadnia projekty aktów prawnych dotyczące danej branży lub zakładu pracy.
   6) Komisja Krajowa jest uprawniona do zawierania układów zbiorowych pracy oraz dokonywania innych czynności prawnych dotyczących układów w imieniu NSZZ „Solidarność”, a także może scedować to uprawnienie na poszczególne władze wykonawcze jednostek organizacyjnych Związku, z uwzględnieniem postanowień
   punktów 2 i 4.

§ 42

1. Prezydium, o którym mowa w § 34 ust. 4, jest organem władzy wykonawczej.
2. Do zadań prezydium władzy wykonawczej należy kierowanie bieżącą działalnością danej jednostki organizacyjnej Związku.
3. Prezydium władzy wykonawczej tworzą: przewodniczący oraz osoby wybrane na jego wniosek spośród członków tej władzy, w tym jego zastępca lub zastępcy, sekretarz i skarbnik. Przewodniczący władzy wykonawczej jest jednocześnie przewodniczącym prezydium tej
   władzy.
4. Funkcji sekretarza i skarbnika nie można łączyć z funkcją przewodniczącego.
5. Przewodniczący reprezentuje na zewnątrz władzę wykonawczą, z uwzględnieniem postanowień ust. 7 i 8 oraz § 46, kieruje pracami władzy wykonawczej i jej prezydium, zobowiązany jest do nadzoru i egzekwowania wykonywania obowiązków przez członków
   władzy wykonawczej i jej prezydium.
6. Władza wykonawcza może scedować część swoich uprawnień na prezydium, bez możliwości dalszego ich przekazywania innym władzom Związku, z zastrzeżeniem uprawnień do wyboru członków danego prezydium oraz uprawnień i obowiązków określonych w postanowieniach §§ 28 ust. 3, 36 ust. 1, 41 ust. 2, 61 ust. 2, 71 ust. 1 i 3 oraz innych określonych w przepisach prawa ogólnego, w uchwałach Krajowego Zjazdu Delegatów i Komisji Krajowej.
7. W jednostkach organizacyjnych Związku, posiadających osobowość prawną, czynności prawne w imieniu tych jednostek podejmuje co najmniej dwóch członków prezydium, upoważnionych do tego stosowną jego decyzją, z wyjątkiem czynności prawnych
   wykonywanych przez przewodniczącego władzy wykonawczej, dokonującego czynności w imieniu pracodawcy w stosunku do zatrudnianych przez jednostkę organizacyjną Związku pracowników. Do czynności związanych z zawieraniem ponadzakładowych zbiorowych układów pracy, prezydium właściwej władzy wykonawczej wymienionej odpowiednio w § 41 ust. 3 pkt 2, 4 i 6, upoważnia co najmniej dwóch członków tej władzy wykonawczej.
   Władza wykonawcza lub jej prezydium może upoważnić osoby spoza swego składu do zawarcia umowy, z której wynikać mogą zobowiązania finansowe do kwoty w wysokości wyznaczonej przez tę władzę.
8. W przypadku, kiedy komisja zakładowa lub międzyzakładowa nie powołała prezydium, realizuje ona zadania określone w postanowieniach ust. 2 i 7, udzielając upoważnienia co
   najmniej dwóm swoim członkom.
9. Komisja zakładowa i międzyzakładowa może, za zgodą zarządu regionu, upoważnić osoby spoza swego składu do dokonywania czynności w jej imieniu. W przypadku, gdy upoważnienie ma dotyczyć spraw związanych z reprezentowaniem członków Związku
   wobec pracodawcy lub organizacji pracodawców, a dana organizacja zakładowa należy do zakładowej organizacji koordynacyjnej, wówczas dla ważności upoważnienia niezbędna jest
   zgoda zakładowej komisji koordynacyjnej. Zasady postępowania upoważniające do wprowadzenia powyższej procedury określa uchwała Krajowego Zjazdu Delegatów.

§ 43

Władzom wykonawczym, oprócz uprawnień i obowiązków określonych w niniejszym rozdziale, przysługują również uprawnienia i obowiązki określone w Statucie, uchwałach Krajowego Zjazdu Delegatów i uchwałach Komisji Krajowej.

Władza kontrolna
§ 44

1. Komisja rewizyjna każdej jednostki organizacyjnej Związku kontroluje władzę wykonawczą tej jednostki i jej prezydium w zakresie działalności finansowej, zgodności działania tej
   władzy z postanowieniami Statutu i innych przepisów prawa wewnątrzzwiązkowego, wiążących tę władzę oraz z powszechnie obowiązującymi przepisami prawa.
2. Komisja rewizyjna nadrzędnej jednostki organizacyjnej Związku może polecić dowolnej komisji rewizyjnej jednostki podrzędnej podjęcie działań kontrolnych mieszczących się w jej kompetencjach oraz zażądać przekazania odpowiednich informacji i wyjaśnień, nie
   później niż w terminie 1 miesiąca.
3. Uchylony.
4. Komisja rewizyjna danej jednostki organizacyjnej Związku ma prawo żądać zwołania posiedzenia jej władzy stanowiącej, które musi się odbyć w terminie nie dłuższym niż 2 miesiące od pisemnego złożenia żądania w tej sprawie, a w przypadku Krajowego Zjazdu
   Delegatów – w terminie nie dłuższym niż 3 miesiące. Jeśli w tym terminie posiedzenie władzy stanowiącej nie odbędzie się, wówczas prawo zwołania tego posiedzenia przechodzi
   na komisję rewizyjną.
5. Komisja rewizyjna ma prawo zażądać zwołania posiedzenia kontrolowanej władzy w celu przedstawienia jej wyników kontroli i wniosków pokontrolnych. Posiedzenie to powinno
   odbyć się nie później niż 1 miesiąc od dnia przedstawienia pisemnego żądania.
6. Uchylony.
7. Komisja rewizyjna, w wyniku dokonanej kontroli, formułuje ustalenia i wnioski pokontrolne, a w przypadku stwierdzenia nieprawidłowości w kontrolowanej jednostce wydaje zalecenia pokontrolne.
8. Członek komisji rewizyjnej jest wyłączony z prac kontrolnych wobec jednostki podrzędnej Związku, której jest członkiem.
9. Zasady funkcjonowania i szczegółowy zakres kompetencji władz kontrolnych różnych szczebli, określa uchwała Krajowego Zjazdu Delegatów.

Organy przedstawicielskie
§ 45

1. W organizacjach gospodarczych i innych formach organizacyjnych skupiających pracodawców zatrudniających członków Związku, komisje zakładowe i międzyzakładowe działające u tych pracodawców, mogą tworzyć wspólne organy przedstawicielskie –
   międzyzakładowe komisje koordynacyjne – reprezentujące je wobec organów kierowniczych tych organizacji.
2. Międzyzakładowe komisje koordynacyjne działają zgodnie z zasadami uchwalonymi przez Komisję Krajową.
3. Zarządy regionów, działające na terenie jednego województwa, tworzą, zgodnie z zasadami określonymi w uchwale Komisji Krajowej, organ przedstawicielski będący ich wspólną reprezentacją wobec pracodawców i ich organizacji, władz samorządowych i administracji
   rządowej, a także wobec innych organizacji i instytucji w sprawach dotyczących całego województwa.
4. Zasady dotyczące podejmowania czynności związanych z zawieraniem układów zbiorowych pracy przez organ, o którym mowa w § 45 ust. 3, określa uchwała Komisji Krajowej z tym, że do zawarcia układu zbiorowego pracy musi być upoważnionych co najmniej dwóch członków tego organu.

§ 46

Władza wykonawcza może ustanowić swoich przedstawicieli do określonych czynności, nadając im stosowne kompetencje.

Warunki pełnienia funkcji związkowych
§ 47

1. Członkiem władzy jednostki organizacyjnej Związku może być tylko członek danej jednostki, z wyjątkiem przypadku określonego w § 35 ust. 7.
2. W danej jednostce organizacyjnej Związku, oprócz pełnienia funkcji członka władzy stanowiącej, można być członkiem tylko jednej z następujących władz: wykonawczej lub kontrolnej.
3. Funkcji związkowych w podstawowej jednostce organizacyjnej Związku działającej u danego pracodawcy, w tym w jej wewnętrznych jednostkach organizacyjnych, nie mogą pełnić:
   1) pracodawca,
   2) osoba zarządzająca zakładem pracy,
   3) osoba upoważniona w imieniu pracodawcy do nawiązywania lub rozwiązywania stosunku pracy.
4. Funkcji związkowych na poziomie ponadzakładowym, z wyjątkiem funkcji delegata do władzy stanowiącej, nie mogą pełnić osoby wymienione w ust. 3 pkt 1 i 2, z zastrzeżeniem postanowień ust. 9.
5. Funkcji związkowych, z wyjątkiem funkcji delegata do władzy stanowiącej, nie można łączyć z mandatem posła i senatora.
6. Funkcji związkowych nie można łączyć z kierowniczymi stanowiskami w organach władzy i administracji państwowej i samorządowej oraz we władzach innych instytucji pełniących
   funkcje publiczne. Wykaz tych stanowisk określa uchwała Komisji Krajowej.
7. Funkcji związkowych nie można łączyć z kierowniczą funkcją w organach organizacji politycznych.
8. Funkcją związkową, o której mowa w niniejszym paragrafie, jest członkostwo we wszystkich władzach Związku oprócz członkostwa we władzy stanowiącej jednostki organizacyjnej Związku, którą tworzą wszyscy członkowie danej jednostki. Nie istnieje ograniczenie w pełnieniu funkcji delegata wchodzącego w skład władzy stanowiącej
   regionalnych i krajowych jednostek organizacyjnych Związku, wynikające z ograniczeń związanych z zajmowanym stanowiskiem w zakładzie pracy.
9. Zakaz łączenia funkcji, określony w postanowieniach ust. 4, nie dotyczy osób dokonujących czynności w imieniu pracodawcy lub zarządzających zakładem pracy w strukturach organizacyjnych Związku oraz zatrudniających pracowników w podmiotach tworzonych lub współtworzonych przez Związek bądź jednostkę organizacyjną Związku. Powyższe zasady stosuje się także do pracodawców, w odniesieniu do których Związek lub jego jednostka
   organizacyjna jest podmiotem dominującym, w rozumieniu przepisów kodeksu spółek handlowych, stosowanych odpowiednio.

§ 48

Członek władzy wykonawczej lub kontrolnej, który utracił mandat delegata – członka władzy stanowiącej, która dokonała jego wyboru na daną funkcję, może pełnić tę funkcję do czasu podjęcia decyzji przez daną władzę stanowiącą o jego dalszym pełnieniu funkcji lub odwołaniu
z pełnionej funkcji. Władza stanowiąca jest zobowiązana podjąć tę decyzję na najbliższym swoim posiedzeniu.

§ 49

W przypadku naruszenia zakazów określonych w postanowieniach § 47:

1. zarząd regionu stwierdza wygaśnięcie mandatu osób pełniących funkcje w podstawowych jednostkach organizacyjnych Związku oraz innych jednostkach organizacyjnych zarejestrowanych przez zarząd regionu,
2. rada krajowego sekretariatu branżowego stwierdza wygaśnięcie mandatu osób pełniących funkcje we władzach krajowych sekcji branżowych, należących do tego sekretariatu branżowego,
3. Komisja Krajowa stwierdza wygaśnięcie mandatu osób pełniących funkcje we władzach regionalnych, władzach krajowego sekretariatu branżowego, władzach Krajowego Sekretariatu Emerytów i Rencistów, zakładowej organizacji koordynacyjnej oraz w ogólnokrajowych władzach Związku.

Podstawowe zasady wyborcze
§ 50

1. Wszystkie władze Związku pochodzą z wyborów bezpośrednich, z zastrzeżeniem
   postanowień §§ 35 i 39.
2. Wybory do władz Związku odbywają się według następujących zasad:
   1) kandydatem może być członek Związku, spełniający jeden z następujących warunków:
   a) będący członkiem władzy stanowiącej, która dokonuje wyboru, spełniający wszystkie wymogi określone w uchwale Krajowego Zjazdu Delegatów, legitymujący się co najmniej sześciomiesięcznym, nieprzerwanym okresem przynależności do Związku bezpośrednio poprzedzającym wybór powyższy okres przynależności nie dotyczy kandydatów do władz organizacji nowotworzonych z wyjątkiem powstałych w wyniku połączenia lub podziału organizacji już istniejących. Zarząd regionu może wyrazić zgodę na kandydowanie do władz podstawowej jednostki organizacyjnej Związku oraz jej wewnętrznych jednostek organizacyjnych osób niespełniających warunku sześciomiesięcznego, nieprzerwanego okresu przynależności do Związku bezpośrednio poprzedzającego wybór. Decyzja zarządu regionu jest ostateczna.
   b) należący do jednostki organizacyjnej, której władza dokonuje wyboru , mogący wykazać się co najmniej pięcioletnim nieprzerwanym okresem przynależności do Związku
   bezpośrednio poprzedzającym wybór oraz uzyskaniem pisemnego poparcia swojej kandydatury przez co najmniej 25% uprawnionych do głosowania, spełniający wszystkie wymogi określone w uchwale Krajowego Zjazdu Delegatów,
   2) głosowanie odbywa się w sposób tajny,
   3) wyborcy przysługuje jeden głos,
   4) głosować można tylko osobiście,
   5) głosuje się na poszczególnych kandydatów,
   6) wybory są ważne, gdy wzięła w nich udział co najmniej połowa uprawnionych do
   głosowania,
   7) do wyboru konieczne jest uzyskanie przez kandydata więcej niż połowy ważnie
   oddanych głosów, z tym, że głosów ważnych musi być więcej niż głosów nieważnych.
3. Wyboru dokonuje się na okres kadencji danej władzy lub odpowiednio jej prezydium.
4. Odwołania członka władzy dokonuje ta władza, która go wybrała, z uwzględnieniem zasad
   określonych w postanowieniach ust. 2 pkt 2 – 7.

§ 51

1. Przewodniczący władzy wykonawczej wybierany jest w wyborach bezpośrednich przez daną władzę stanowiącą, z zastrzeżeniem postanowień § 35 ust. 7. Przewodniczącego władzy kontrolnej wybiera ta władza spośród swoich członków.
2. Członkowie prezydium władzy wykonawczej przewodniczącego, ze wskazaniem funkcji, Przewodniczący może wskazać tylko jedną
   w prezydium. Wybór na każdą funkcję w wyborcze.

§ 52

Szczegółowe postanowienia dotyczące zasad przeprowadzania wyborów wszystkich władz Związku określa uchwała Krajowego Zjazdu Delegatów.

Organizacja i obsługa działania władz Związku
§ 53

Przewodniczący władzy wykonawczej jednostki organizacyjnej Związku, posiadającej osobowość prawną, dokonuje czynności w imieniu pracodawcy w stosunku do pracowników zatrudnionych przez daną jednostkę.

§ 54

1. Funkcje związkowe, które mają być wykonywane w ramach stosunku pracy z wyboru, określa uchwała władzy wykonawczej jednostki organizacyjnej Związku, posiadającej osobowość prawną.
2. Szczegółowe zasady zatrudniania osób, o których mowa w ust. 1, określa uchwała Krajowego Zjazdu Delegatów.

ROZDZIAŁ VI

ODPOWIEDZIALNOŚĆ WŁADZ ZWIĄZKOWYCH
§ 55

1. Władze wszystkich jednostek organizacyjnych Związku zobowiązane są do prowadzenia działalności związkowej, zgodnie z postanowieniami Statutu oraz uchwałami władz zwierzchnich.
2. Prowadzenie przez władze Związku działalności sprzecznej ze Statutem, innymi aktami prawa wewnątrzzwiązkowego lub decyzjami władz nadrzędnych Związku, powoduje wszczęcie procedury postępowania przewidzianej w postanowieniach §§ 56 – 58.

§ 56

1. Zarząd regionu, z własnej inicjatywy lub na wniosek regionalnej komisji rewizyjnej, może podjąć uchwałę o zawieszeniu działalności władzy wykonawczej i kontrolnej organizacji zakładowej lub międzyzakładowej, prowadzącej działalność sprzeczną ze Statutem, innymi przepisami prawa wewnątrzzwiązkowego lub decyzjami władz nadrzędnych, po uprzednim wyznaczeniu terminu co najmniej 14 dni na dostosowanie tejże działalności do postanowień Statutu, prawa wewnątrzzwiązkowego oraz decyzji władz nadrzędnych Związku.
2. W okresie zawieszenia działalności władz, o których mowa w ust. 1, statutowe obowiązki i uprawnienia komisji zakładowej lub międzyzakładowej, z wyjątkiem prawa wykluczania członków Związku, przejmuje zarząd komisaryczny wskazany przez zarząd regionu. Zasady powoływania i funkcjonowania zarządów komisarycznych reguluje uchwała Komisji Krajowej. Obowiązki i uprawnienia władzy kontrolnej przejmuje regionalna komisja
   rewizyjna.
3. Zarząd komisaryczny zwołuje posiedzenie zakładowego lub międzyzakładowego zebrania członków lub delegatów, w terminie nie dłuższym niż 3 miesiące od daty podjęcia uchwały, o której mowa w ust. 1. W trakcie tego posiedzenia należy:
   1) przeprowadzić głosowanie nad wnioskiem zarządu komisarycznego o odwołanie wszystkich członków komisji zakładowej lub międzyzakładowej,
   2) przeprowadzić głosowanie nad wnioskiem o odwołanie członków komisji rewizyjnej, jeśli zarząd komisaryczny postawił taki wniosek.
   W przypadku odwołania członków władz wskazanych w pkt. 1 i 2, należy przeprowadzić wybory uzupełniające na zasadach ogólnych.
4. Jeśli w okresie 3 miesięcy, pomimo zwołania przez zarząd komisaryczny, nie odbędzie się posiedzenie zakładowego lub międzyzakładowego zebrania członków lub delegatów, albo
   nie zostanie przeprowadzona procedura, o której mowa w ust. 3, organizacja zakładowa lub międzyzakładowa zostaje skreślona przez zarząd regionu z regionalnego rejestru organizacji zakładowych i międzyzakładowych Związku, po przeprowadzeniu postępowania
   likwidacyjnego, o którym mowa w § 32 ust. 2. Zarząd regionu może jednorazowo przedłużyć okres funkcjonowania zarządu komisarycznego o kolejne 3 miesiące.
5. Jeżeli po zakończeniu procedury przewidzianej w postanowieniach ust. 3, komisja zakładowa lub międzyzakładowa w dalszym ciągu prowadzi działalność sprzeczną ze Statutem, innymi aktami prawa wewnątrzzwiązkowego lub decyzjami władz nadrzędnych,
   zarząd regionu może podjąć uchwałę o skreśleniu organizacji zakładowej lub z regionalnego rejestru organizacji zakładowych i międzyzakładowych, po przeprowadzeniu postępowania likwidacyjnego, o którym mowa w § 32 ust. 2.
6. Od decyzji o wszczęciu postępowania likwidacyjnego i powołaniu likwidatora zainteresowanej organizacji służy prawo wniesienia odwołania do zarządu regionu w terminie nie później niż 14 dni od doręczenia decyzji wszczynającej postępowanie likwidacyjne. Zarząd regionu może podtrzymać swoją decyzję większością co najmniej
   2/3 głosów. Decyzja ta jest ostateczna.

§ 57

W przypadku groźby naruszenia istotnych interesów Związku wynikających z zachowań (działań lub zaniechań) władz Związku, stosuje się procedurę określoną w postanowieniach § 56, z tym, że:
1) zarząd regionu, z własnej inicjatywy lub na wniosek regionalnej komisji rewizyjnej, może niezwłocznie podjąć uchwałę o zawieszeniu działalności władzy wykonawczej i kontrolnej organizacji zakładowej lub międzyzakładowej prowadzącej działalność sprzeczną ze Statutem, innymi przepisami prawa wewnątrzzwiązkowego lub decyzjami władz nadrzędnych, bez uprzedniego wyznaczenia terminu, o którym mowa
w § 56 ust. 1;
2) zarząd regionu niezwłocznie zawiadamia Komisję Krajową o zawieszeniu działalności władz organizacji zakładowej lub międzyzakładowej, w trybie określonym w punkcie 1. Komisja Krajowa, w terminie nie dłuższym niż 2 miesiące, może uchylić decyzję zarządu regionu. Złożone przez zarząd regionu zawiadomienie, o którym mowa wyżej, nie wstrzymuje wykonania uchwały o zawieszeniu.

§ 58

Postanowienia § 56 mają odpowiednie zastosowanie w przypadku naruszenia Statutu, innych przepisów prawa wewnątrzzwiązkowego lub decyzji władz nadrzędnych, przez władze regionalnych sekcji branżowych, regionalnych sekretariatów branżowych oraz regionalnych sekcji emerytów i rencistów, a także przez władze regionu, krajowej sekcji branżowej, krajowego sekretariatu branżowego, zakładowej organizacji koordynacyjnej oraz Krajowego Sekretariatu Emerytów i Rencistów, przy czym uprawnienia przysługujące zarządowi regionu wykonuje w tych przypadkach Komisja Krajowa, a uprawnienia przysługujące regionalnej
komisji rewizyjnej wykonuje Krajowa Komisja Rewizyjna.

ROZDZIAŁ VII

ZASADY OGÓLNE FUNKCJONOWANIA I PODEJMOWANIA DECYZJI PRZEZ
WŁADZE ZWIĄZKU
§ 59

1. Posiedzenia władzy stanowiącej zwołuje władza wykonawcza z własnej inicjatywy lub:
   1) na wniosek władzy kontrolnej,
   2) na wniosek poparty przez co najmniej 1/5 członków władzy stanowiącej. Ponadto Komisja Krajowa zwołuje Krajowy Zjazd Delegatów na wniosek poparty uchwałami co najmniej 1/3 zarządów regionów. Wniosek o zwołanie posiedzenia władzy stanowiącej musi określać cel i powód zwołania posiedzenia.
2. W przypadku wniosku dotyczącego zwołania posiedzenia władzy stanowiącej innej niż Krajowy Zjazd Delegatów, władza wykonawcza zobowiązana jest zwołać to posiedzenie w terminie umożliwiającym jego odbycie w ciągu 2 miesięcy od dnia złożenia wniosku,
   a w przypadku wniosku dotyczącego zwołania posiedzenia Krajowego Zjazdu Delegatów – w ciągu 3 miesięcy.
3. W przypadku niezwołania przez władzę wykonawczą posiedzenia władzy stanowiącej w terminach określonych w postanowieniach ust. 2, posiedzenie to zwołuje władza kontrolna.

§ 60

1. Aktami prawnymi wydawanymi przez władze Związku są:
   1) uchwały i decyzje, jako akty o charakterze wiążącym,
   2) stanowiska, opinie, apele i inne dokumenty o podobnym charakterze, jako oświadczenia wyrażające pogląd danej władzy jednostki organizacyjnej Związku w określonej sprawie.
2. Akty, o których mowa w ust. 1, przyjmowane są przy udziale co najmniej połowy uprawnionych do głosowania, zwykłą większością głosów w głosowaniu jawnym, chyba że Statut stanowi inaczej. Na żądanie co najmniej 1/10 uprawnionych do głosowania i obecnych na posiedzeniu, głosowanie jest tajne.
   2a. Dla władz wykonawczych i kontrolnych dopuszcza się możliwość głosowania przy wykorzystaniu środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość. Zasady oraz
   sposób głosowań dla władz wykonawczych określa uchwała Komisji Krajowej, dla władz kontrolnych uchwała Krajowej Komisji Rewizyjnej.
3. W przypadku głosowań przy wykorzystaniu środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość głosowanie tajne zarządza się na wniosek 1/10 uprawnionych do głosowania.
4. Uchwałę o przyjęciu i zmianie Statutu podejmuje Krajowy Zjazd Delegatów większością ponad połowy głosów wszystkich uprawnionych do głosowania delegatów na Krajowy Zjazd
   Delegatów.
5. Zasady głosowań wyborczych określają postanowienia §§ 50 – 52.

§ 61

1. Uchwały i decyzje wydawane przez władze danej jednostki organizacyjnej Związku nie mogą być sprzeczne z postanowieniami Statutu oraz aktami prawnymi wydanymi przez władze stanowiące i wykonawcze nadrzędnych jednostek organizacyjnych Związku.
   Uchwały i decyzje podjęte z naruszeniem postanowień Statutu oraz innych aktów prawa wewnątrzzwiązkowego są nieważne. Postępowanie w sprawie stwierdzenia nieważności
   określa uchwała Komisji Krajowej.
2. W sprawach spornych lub nieuregulowanych postanowieniami Statutu dotyczących interpretacji jego postanowień, decyzje w formie uchwały podejmuje Komisja Krajowa, która może również dokonać interpretacji uchwał Krajowego Zjazdu Delegatów.
3. Uchwały, o których mowa w ust. 2, ocenia – na wniosek Krajowej Komisji Rewizyjnej – Krajowy Zjazd Delegatów.

ROZDZIAŁ VIII

FINANSE I MAJĄTEK ZWIĄZKU
Zasady ogólne
§ 62

Środki finansowe i majątek Związku oraz poszczególnych jego jednostek organizacyjnych, posiadających osobowość prawną, pochodzą:
1) ze składek członkowskich,
2) z wpłat członków i jednostek organizacyjnych Związku przeznaczonych na określone cele,
3) z darowizn, dotacji, spadków i zapisów,
4) z wpływów z zysków podmiotów związanych prawnie ze Związkiem oraz jego jednostkami organizacyjnymi i prowadzących działalność gospodarczą,
5) z dzierżaw i najmu nieruchomości oraz innych środków trwałych, a także praw i licencji oraz innych wartości niematerialnych i prawnych, będących własnością Związku i jego poszczególnych jednostek organizacyjnych,
6) z nagród,
7) ze zbiórek publicznych.

§ 63

1. Majątkiem Związku jest także prawo do znaku NSZZ „Solidarność” oraz innych symboli zastrzeżonych uchwałami Krajowego Zjazdu Delegatów lub Komisji Krajowej.
2. Prawo do korzystania ze znaków, o których mowa w ust. 1, Komisja Krajowa może przenieść na rzecz innych podmiotów nie będących jednostkami organizacyjnymi Związku, jednakże bez prawa przenoszenia dalej. Komisja Krajowa ma prawo przekazywania wyżej wskazanych uprawnień, w określonym przez siebie zakresie, władzom wykonawczym określonych jednostek organizacyjnych Związku.

Składka członkowska i inne wpływy
§ 64

1. Członek Związku jest zobowiązany do comiesięcznego płacenia składki członkowskiej, z której realizowane są cele i zadania Związku.
2. Wysokość składki ustala Krajowy Zjazd Delegatów w uchwale finansowej, decydując również o przeznaczeniu jej poszczególnych części na określone cele oraz określając zasady jej przekazywania poszczególnym jednostkom organizacyjnym Związku.

§ 65

Wszelkie decyzje dotyczące przyjmowania dotacji, spadków, zapisów i darowizn, podejmuje władza wykonawcza jednostki organizacyjnej Związku posiadającej osobowość prawną lub, z jej upoważnienia, prezydium tej władzy.

Dysponowanie majątkiem, przeznaczenie posiadanych środków
§ 66

Środki finansowe, jakimi dysponuje Związek lub jednostka organizacyjna Związku, a także pozostały majątek Związku i jego jednostek organizacyjnych, są przeznaczane na finansowanie wydatków związanych z działalnością statutową Związku, a w szczególności na:
1) działalność organizacyjną, informacyjną, szkoleniową, kulturalno-oświatową,
2) badania w zakresie zagadnień socjalnych i inne badania problemów dotyczących ludzi pracy,
3) upamiętnienie jego historii,
4) działalność humanitarną,
5) inwestycje, mające na celu organizacyjnych Związku. zwiększenie majątku Związku lub jednostek organizacyjnych Związku.

§ 67

1. Każda władza wykonawcza jednostki organizacyjnej Związku, posiadającej osobowość prawną, jest dysponentem majątku danej jednostki organizacyjnej i na niej spoczywa obowiązek prowadzenia dokumentacji finansowo-księgowej, zgodnie z przepisami prawa
   obowiązującymi w Rzeczypospolitej Polskiej i przepisami prawa wewnątrzzwiązkowego.
2. Jednostka organizacyjna Związku, posiadająca osobowość prawną, nie odpowiada za długi i zobowiązania jednostek organizacyjnych Związku jej podległych, a posiadających osobowość prawną.
3. Jednostka organizacyjna Związku nie posiadająca osobowości prawnej może prowadzić rozliczenia finansowe na zasadzie wyodrębnionej księgowości, za zgodą władzy wykonawczej jednostki organizacyjnej Związku bezpośrednio nadrzędnej i posiadającej osobowość prawną. Udzielenie takiej zgody nie zwalnia władzy wykonawczej jednostki
   organizacyjnej bezpośrednio nadrzędnej i posiadającej osobowość prawną z odpowiedzialności za całokształt prowadzonej przez nią działalności finansowej. Zasady prowadzenia rozliczeń oraz przekazywania środków trwałych i finansowych określa uchwała
   Komisji Krajowej.
4. Związek lub jego jednostka organizacyjna posiadająca osobowość prawną może w okresie trzech miesięcy przekazać na rzecz organizacji społecznej, stowarzyszenia, fundacji lub zagranicznego związku zawodowego środki trwałe i środki finansowe o łącznej wartości nie większej niż połowa wysokości miesięcznych wpływów ze składek członkowskich na rzecz Związku lub odpowiednio na rzecz danej jednostki organizacyjnej Związku. W innych przypadkach przekazanie środków trwałych lub środków finansowych przez jednostkę organizacyjną Związku może nastąpić wyłącznie za zgodą władzy wykonawczej nadrzędnej jednostki organizacyjnej Związku, a w odniesieniu do Komisji Krajowej zgodnie ze wskazaniami Krajowego Zjazdu Delegatów.

§ 68

1. Decyzje o charakterze finansowym i majątkowym danej jednostki organizacyjnej Związku podejmuje wyłącznie władza wykonawcza tej jednostki organizacyjnej Związku, a w jej imieniu i z jej upoważnienia – zgodnie z postanowieniami prawa wewnątrzzwiązkowego
   i postanowieniami wewnętrznymi tej władzy wykonawczej – jej prezydium oraz inne osoby upoważnione przez prezydium.
2. Decyzje finansowe w odniesieniu do funduszy specjalnych podejmują organy decyzyjne określone w regulaminach tych funduszy.

§ 69

1. Zasady przyznawania członkom Związku pomocy finansowej określa Uchwała finansowa Krajowego Zjazdu Delegatów.
2. Pomoc ta może być udzielana bezpośrednio przez określone jednostki organizacyjne Związku lub za pośrednictwem systemu ubezpieczeniowego działającego zgodnie z zasadami określonymi w uchwale finansowej Krajowego Zjazdu Delegatów.

§ 70

Podstawowe jednostki organizacyjne Związku, tworzące branżową jednostkę organizacyjną na szczeblu regionalnym i krajowym, mogą uczestniczyć w finansowaniu jej działalności, według regulaminu sekcji lub sekretariatu.

Budżety i dokumentacja finansowa
§ 71

1. Budżet danej jednostki organizacyjnej jest uchwalany przez jej władzę wykonawczą zgodnie z uchwałą Komisji Krajowej.
2. Uchylony.
3. Sprawozdanie z wykonania budżetu jest przedstawiane do zatwierdzenia władzy wykonawczej.
4. Sprawozdanie finansowe za dany rok, w tym bilans i rachunek wyników, jest zatwierdzane przez władzę wykonawczą lub upoważnione przez nią prezydium.

§ 72

1. W budżecie nie są wykazywane wydatki dokonywane w ramach dotacji celowych ze środków donatora oraz dokonywane w ramach funduszy specjalnych.
2. Wydatki realizowane w ramach funduszy specjalnych zatwierdza właściwe gremium, zgodnie z regulaminem danego funduszu.
3. Realizacja wydatków z dotacji celowych jest przedstawiana władzy wykonawczej w takim trybie, jak sprawozdanie z wykonania budżetu.

§ 73

1. Budżet określonej jednostki organizacyjnej Związku i jego wykonanie są jawne dla wszystkich członków tej jednostki.
2. Prawo wglądu w całość dokumentacji finansowej danej jednostki organizacyjnej Związku mają członkowie prezydium władzy wykonawczej tej jednostki oraz pracownicy księgowości, zgodnie z posiadanymi upoważnieniami, a także osoby upoważnione stosowną
   uchwałą władzy wykonawczej.
3. Każdy inny członek władzy wykonawczej danej jednostki organizacyjnej Związku ma prawo zapoznać się z dokumentacją finansową związaną z zadaniami merytorycznymi, które należą
   do jego kompetencji.
4. Całość dokumentacji finansowej władzy wykonawczej danej jednostki organizacyjnej Związku musi być udostępniona na żądanie władzy kontrolnej.
5. Regulacje określone w postanowieniach ust. 1- 4 nie wykluczają kompetencji kontrolnych, wynikających z prawa państwowego.

Fundusze celowe, działalność gospodarcza
§ 74

1. Każda władza wykonawcza dysponująca środkami oraz Krajowy Zjazd Delegatów mogą tworzyć fundusze na realizację określonych celów statutowych.
2. Fundusz celowy powinien działać zgodnie z ustanowionym dla niego regulaminem.
3. Na poziomie krajowym i w poszczególnych regionach zostały utworzone fundusze strajkowe.
4. Oprócz funduszu wymienionego w ust. 3, mogą być utworzone inne fundusze, a w szczególności: szkoleniowy, ekspercki, stypendialny, rozwoju Związku, pomocy bezrobotnym, pomocy niepełnosprawnym oraz fundusz związany z organizowaniem i wspieraniem sportu, turystyki i rekreacji.

§ 75

1. Związek i każda jego jednostka organizacyjna posiadająca osobowość prawną mają prawo tworzyć lub współtworzyć podmioty, których zadaniem jest prowadzenie działalności gospodarczej lub realizacja wyznaczonych celów, w oparciu o określone źródła finansowania
   (np. fundacje).
2. Regulacje dotyczące działalności podmiotów, o których mowa w ust. 1, powinny zawierać postanowienia wyłączające możliwość ponoszenia przez jednostkę organizacyjną Związku zobowiązań finansowych, wynikających z ewentualnych negatywnych skutków działalności
   tych podmiotów.
3. W przypadku posiadania przez jednostkę organizacyjną Związku udziału w spółce kapitałowej prawa handlowego, prawo wyznaczania przedstawiciela na zgromadzenie akcjonariuszy lub udziałowców ma władza wykonawcza danej jednostki, która jednocześnie określa zakres kompetencji przedstawiciela.

ROZDZIAŁ IX

WSPÓŁPRACA Z INNYMI ZWIĄZKAMI ZAWODOWYMI I ORGANIZACJAMI
§ 76

1. Związek i każda jego jednostka organizacyjna może współpracować z każdą organizacją, a w szczególności z innym związkami zawodowymi, których cele i działalność są zgodne z podstawowymi celami i zadaniami Związku.
2. Zasady określone w postanowieniach ust. 1 nie wykluczają współdziałania, którego konieczność wynika z postanowień prawa państwowego lub międzynarodowego.
3. Decyzję o nawiązaniu współpracy z inną organizacją podejmuje władza wykonawcza. Decyzja ta musi być zgodna z uchwałami nadrzędnych władz Związku.

§ 77

1. Związek może przystępować do międzynarodowych organizacji zrzeszających związki zawodowe, a jednostka organizacyjna Związku może afiliować się w tych organizacjach zgodnie z zasadami współpracy i afiliacji określonymi Uchwałami Krajowego Zjazdu
   Delegatów i Komisji Krajowej.
2. Uchylony.
3. Uchylony.
4. Zasady współpracy ze związkami zawodowymi, działającymi w ramach podmiotów prowadzących działalność w więcej niż jednym państwie, określa uchwała Komisji Krajowej.

ROZDZIAŁ X

STRAJKI I INNE AKCJE PROTESTACYJNE
Zagadnienie ogólne
§ 78

1. Związek ma prawo organizowania akcji protestacyjnych, do strajku włącznie, w obronie:
   1) godności, praw i interesów swoich członków, pozostałych pracowników, osób wykonujących pracę na innej podstawie niż stosunek pracy, a także emerytów, rencistów i bezrobotnych,
   2) wolności związkowych,
   3) praw człowieka i zasad sprawiedliwości społecznej.
2. Spory w sprawach, o których mowa w ust. 1, winny być rozstrzygane w pierwszej kolejności w drodze negocjacji, a jeśli nie doprowadzą one do pozytywnego załatwienia tych sporów, Związek i jego statutowo uprawnione władze mogą podejmować akcje protestacyjne, do strajku włącznie.

Akcje protestacyjne
§ 79

1. Akcja protestacyjna może być zorganizowana przez Komisję Krajową, zarząd regionu, radę krajowego sekretariatu branżowego lub radę krajowej sekcji branżowej w uzgodnieniu z właściwą radą krajowego sekretariatu branżowego, a także przez zakładową komisję
   koordynacyjną, komisję zakładową lub międzyzakładową, stosownie do swoich kompetencji określonych w postanowieniach ust. 2 – 5.
2. Komisja Krajowa organizuje akcje protestacyjne w sprawach przekraczających zakres działania jednego regionu lub jednego krajowego sekretariatu branżowego oraz udziela zgody na organizację akcji protestacyjnych organizowanych przez zakładowe komisje
   koordynacyjne.
3. Zarząd regionu organizuje akcje protestacyjne w obszarze swego działania w sprawach przekraczających zakres działania jednej organizacji zakładowej lub międzyzakładowej, a ponadto ma prawo udzielić zgody na zorganizowanie akcji protestacyjnej poza terenem
   zakładu pracy.
4. Rada krajowego sekretariatu branżowego i rada krajowej sekcji branżowej organizuje akcje protestacyjne w sprawach dotyczących danej branży.
5. Władza wykonawcza podstawowej jednostki organizacyjnej Związku organizuje akcję protestacyjną w sprawach dotyczących zakładu lub zakładów objętych jej działalnością.

§ 80

Udział organizacji zakładowej i międzyzakładowej w akcjach protestacyjnych, organizowanych przez krajowe sekretariaty branżowe i krajowe sekcje branżowe, nie wymaga zgody zarządu regionu.

§ 81

Komisja Krajowa, zarząd regionu, rada krajowego sekretariatu branżowego, a rada krajowej sekcji branżowej po uzgodnieniu z radą krajowego sekretariatu branżowego, są uprawnione do zobowiązania podległych im jednostek organizacyjnych Związku do udziału w akcji
protestacyjnej.

Spory prowadzone przez Związek
§ 82

1. Związek prowadzi spory zbiorowe w oparciu o prawo o sporach zbiorowych oraz inne spory w oparciu o porozumienia zawarte z organami władzy państwowej lub organami samorządu
   terytorialnego.
2. Decyzję w sprawie wszczęcia sporów, o których mowa w ust. 1, podejmują:
   1) na terenie działania podstawowej jednostki organizacyjnej Związku –jej władza wykonawcza,
   2) na poziomie ponadzakładowym – władza Związku uprawniona do zawarcia ponadzakładowego układu zbiorowego pracy.

Strajk
§ 83

1. Strajk może mieć formę strajku ostrzegawczego lub strajku właściwego:
   1) w przypadku, gdy okoliczności na to zezwalają, strajk właściwy należy poprzedzić strajkiem ostrzegawczym;
   2) strajk właściwy trwa do chwili, gdy odpowiednia władza Związku ogłosi jego zakończenie; zakończenie strajku może być przedmiotem porozumienia z pracodawcą, organami władzy państwowej lub organami samorządu terytorialnego.
2. Zastosowanie represji w stosunku do władz Związku i uniemożliwienie im tą drogą podejmowania decyzji, upoważnia pracowników do podjęcia natychmiastowej akcji strajkowej.
3. Komisja Krajowa, zarząd regionu, rada krajowego sekretariatu branżowego lub rada krajowej sekcji branżowej, po uzgodnieniu z radą krajowego sekretariatu branżowego, może ogłosić strajk solidarnościowy zgodnie z powszechnie obowiązującymi przepisami prawa.

§ 84

1. W okolicznościach i na zasadach określonych przez prawo, władza wykonawcza, w zakresie, o którym mowa w § 82 ust. 2, ma prawo podjąć decyzję o przeprowadzeniu strajku.
2. Władza wykonawcza, po podjęciu decyzji o rozpoczęciu strajku, przeprowadza referendum wśród pracowników. Decyzja o podjęciu strajku podlega wykonaniu po spełnieniu wymogów ustawowych dotyczących referendum.
3. Władza wykonawcza, w celu przeprowadzenia strajku, może powołać komitet strajkowy, określając jego kompetencje w drodze uchwały, przy czym kompetencje te mogą dotyczyć wyłącznie spraw związanych z prowadzeniem strajku.
4. Władza wykonawcza może prowadzić strajk wspólnie z innymi związkami zawodowymi, wyłącznie po zawarciu stosownego porozumienia ze związkami zawodowymi, z którymi wspólnie będzie prowadzić strajk.
5. W sprawach określonych w ust. 4 postanowienia ust. 3 stosuje się odpowiednio.

ROZDZIAŁ XI

POSTANOWIENIA KOŃCOWE I PRZEJŚCIOWE
§ 85

1. W okresie 2 lat od dnia wejścia w życie zmian w Statucie, władze Związku dostosują wydane przez siebie przepisy prawa wewnątrzzwiązkowego do postanowień niniejszego Statutu.
2. Dotychczasowe przepisy prawa wewnątrzzwiązkowego, w okresie określonym w ust. 1, obowiązują, o ile nie są sprzeczne z postanowieniami niniejszego Statutu.

§ 86

1. Uchylony.
2. Uchylony.
3. Ilekroć w Statucie jest mowa o nadrzędnych jednostkach organizacyjnych Związku i ich władzach, należy przez to rozumieć również Związek jako całość i władze ogólnozwiązkowe.
4. Ilekroć w Statucie jest mowa o tym, że członek Związku należy do pewnej jednostki organizacyjnej Związku, należy przez to rozumieć, że należy on do każdej jednostki nadrzędnej.
5. Ilekroć wymóg związany z określonym terminem upływa w dniu wolnym od pracy, to niniejszy termin przedłuża się do pierwszego dnia roboczego po dniu wolnym od pracy.

§ 87 Uchylony.

§ 88

Zmiany do Statutu, uchwalone podczas sesji Krajowego Zjazdu Delegatów w Częstochowie, w październiku 2018 roku, wchodzą w życie z dniem rejestracji.